GEZONDHEID VS. GEWICHT

Is gezond hetzelfde als lijnvriendelijk?

Gezond… Wat wordt daar toch in godsnaam mee bedoeld? Op elke hoek van de straat word je tegenwoordig met het begrip ‘gezondheid’ om de oren geslagen, maar toch heb ik de indruk dat heel wat mensen geen idee hebben wat gezond nu precies is. Of beter gezegd: wat de wetenschap (en niet de marketingwereld) ermee bedoelt.
Zo zijn zalm, avocado, olijfolie en noten heel gezond! Maar wie ooit FlexiPoints of ProPoints of goede ouwe calorieën geteld heeft, weet dat deze voedingsmiddelen naast allerlei gezonde bestanddelen ook een grote hap uit je dagelijkse caloriebudget nemen. Wat moeten we er dan mee aanvangen?

Gezonde voeding… Heel concreet en eenvoudig gesteld wil dat zeggen dat deze voeding je lichaam in goede staat houdt, zorgt dat het goed werkt, niet aftakelt en schadelijke invloeden van buitenaf aan kan. En dat zijn niet per definitie altijd caloriearme producten. Zalm zit bijvoorbeeld boordevol zogeheten goede vetten, omega-3-vetten, die je lichaam gezond houden. Maar een (normale) portie zalm van 200 g bevat wel zo ‘n 440 kcal. Als je weet dat een gemiddelde volwassen vrouw een caloriebudget heeft van 2000 en een man van 2500 kcal, dan is dat dus zware kost. (Voor alle duidelijkheid: deze waarden zijn zéér gemiddeld, want uiteraard spelen je leeftijd, je gewicht, je levensstijl… hierbij een belangrijke rol.) Omgekeerd zijn caloriearme (light) producten ook absoluut niet per definitie gezond. Denk aan light frisdrank bijvoorbeeld. Deze bevat amper calorieën maar is wel chemische rommel die allesbehalve goed is voor je lichaam.

Heel wat verschillende diëten en voedingsconsulenten zeggen compleet tegengestelde dingen over calorieën: sommigen vinden ze volledig achterhaald en misleidend. Anderen blijven vasthouden aan het klassieke input-output verhaal: als je meer eet dan dat je verbrandt, kom je bij. Is het omgekeerd dan val je af.
Voeding en de reactie van ons lichaam daarop is echter niet zo’n zwart-wit verhaal. Het is een complex verhaal van verschillende, door elkaar lopende mechanismen.

Een complex verhaal

Als je enkel en alleen geïnteresseerd bent in afvallen, dan wed je het best op twee paarden.
Hou dan enerzijds je koolhydraatinname wat in toom, omdat je hiermee bepaalt of je extra vetreserves aanlegt. Anderzijds blijven calorieën een rol spelen. Neem je er veel meer op dan dat je er verbrandt, dan verdik je. Is het omgekeerd, dan vermager je. Zoals ze ons dat altijd al geleerd hebben.
Maar koolhydraatarm en/of caloriearm eten, staan zeker niet per se gelijk aan gezond eten!
Een perfect tegenvoorbeeld van het eerstgenoemde is het afschuwelijke Atkinsdieet. Mensen die dit dieet volgen, eten vooral vetten en eiwitten en moeten werkelijk alle koolhydraten (en dus ook fruit) totaal mijden. Hierdoor krijgen ze op termijn te kampen met hart- en vaatziektes en allerlei gevolgen van vitamine- en vezeltekorten

Dat een caloriearm dieet ook ongezond kan zijn, werd ooit mooi gedemonstreerd door een Amerikaanse biologieleerkracht. Hij legde zichzelf een McDonald’s-dieet op: hij at gedurende 90 dagen enkel bij McDonald’s. Maar… hij beperkte zich wel tot een inname van 2000 kcal per dag. En daarbovenop wandelde hij elke dag 45 minuten. Hij startte aan zijn experiment met overgewicht en verloor uiteindelijk heel wat kilo’s. Mooi zo. Maar dat zegt natuurlijk niets over zijn gezondheid. Iemands gezondheid hangt af van voedingswaarde van de voedingsmiddelen die gegeten worden. Daarom gebruik ik graag het begrip ‘lege calorieën’.

Laten we een voorverpakte suikerwafel als voorbeeld nemen: die bevat 250 kcal, maar daarnaast eigenlijk geen voedingsstoffen waar je lichaam iets mee kan aanvangen. Wel integendeel. De grote hoeveelheid suiker, de schadelijke vetten en de conserveermiddelen maken het je lichaam net moeilijker om vlot te blijven draaien. Ons stuk zalm van 440 kcal draagt echter wel bij tot onze gezondheid. Het verrijkt ons lichaam met heel wat omega-3-vetten en eiwitten.

Dus…?

Voor mij komt mijn gezondheid op de eerste plaats en mijn gewicht op de tweede. Ik hou zowel het koolhydraatgehalte als de calorieën in mijn achterhoofd en de bijdrage tot mijn gezondheid in mijn voorhoofd. Ik eet regelmatig zalm, avocado en noten, omdat die mijn lichaam in goede staat houden en bovendien overheerlijk zijn. Maar ik eet 100 g zalm als portie, gebruik een halve avocado in een slaatje en knabbel een handjevol noten als tussendoortje. Op die manier beperk ik dus mijn calorie-inname. Dat is heel bewust, omdat het mij helpt om een fijn gewicht te behouden. Op deze manier eet ik én gezond én lijnvriendelijk én uiteraard superlekker. En voor mij werkt dat perfect!