Search

Hoeveel water moet je drinken?

In de Q&A die ik tweewekelijks op mijn Instagram-kanaal houd, rees onlangs de vraag of je echt 1,5 liter water per dag moet drinken. Daar antwoordde ik op dat 800 à 1000 ml water in principe volstaat, maar dat je je lichaam vooral moet geven waar het om vraagt, wat betekent dat je moet drinken als je dorst hebt.

Omdat een Instastory zeer weinig nuancering toelaat en een eenvoudige verwijzing naar het hoofdstuk in mijn eerste boek hieromtrent (‘Waarom moeten we drinken?’) lang niet iedereen zal aanzetten tot lezen (en omdat ook de ruimte in een boek beperkter is dan je zou denken), ga ik er langs deze weg even dieper op in.

Hoeveel water moet je drinken?

Laat me beginnen met het officiële Belgische advies. Het Vlaams Instituut Gezond Leven beveelt inderdaad aan 1,5 liter water per dag te drinken, maar schrijft hier uitdrukkelijk bij ‘Ben je ongezond als je niet elke dag 1,5 liter drinkt? Nee hoor, dat is een aanbeveling en geen verplichting. Als volwassene ken je het dorstgevoel dat je waarschuwt als het tijd is om te drinken.’
Bij die officiële aanbeveling om 1,5 liter water te drinken, baseert men zich uiteraard op grondig onderzoek, maar men houdt ook rekening met een ruime veiligheidsmarge, die in verschillende omstandigheden en voor verschillende types mensen toch voldoende is. Bovendien gaat men altijd voor een boodschap die makkelijk te onthouden en toe te passen is. In het VK en de VS geldt bijvoorbeeld de aanbeveling om 8 x 8 ounces per dag te drinken, waarmee dus 8 glazen bedoeld worden, wat neerkomt op 1,9 liter. Bij ons zou dat nergens op slaan, want wij hebben geen voeling met 1,9 liter. Een fles van 1,5 liter kunnen we ons echter wel makkelijk voorstellen.

Het Vlaams Instituut Gezond Leven verwijst in haar boodschap ondubbelzinnig naar ons dorstgevoel. Dat deeltje van het advies wordt maar al te vaak vergeten. Uiteindelijk zal het dus voor iedereen wat anders zijn, die ideale hoeveelheid water. En bovendien zal het voor eenzelfde persoon ook elke dag wat anders zijn.

Hoe bepaal je hoeveel water je moet drinken?

Zoals hierboven reeds aangehaald, kan een menselijk lichaam goed functioneren met 800 à 1000 ml vocht per dag, maar hierbij mogen enkele belangrijke side notes niet vergeten worden:

  • Deze hoeveelheid geldt in normale weersomstandigheden, voor een gezonde volwassen die geen/weinig fysieke activiteit doet. Bij bepaalde aandoeningen, zoals nierproblemen of infecties van de urinewegen, maar ook bij verschijnselen zoals koorts, braken en diarree is het wél belangrijk om extra water op te nemen, ook wanneer je niet per se dorstig bent. Alsook wanneer het warmer weer is, je meer zweet, etc.
  • Deze hoeveelheid geldt voor mensen die de aanbevolen hoeveelheid groente en fruit consumeren. Groente en fruit vormen namelijk een belangrijke bron van vocht, gezien ze voor het overgrote deel uit water bestaan. (Een appel bevat bv. 84% water, pompoen 94% enz.)
  • Deze hoeveelheid is voldoende om een lichaam draaiende te houden. Zoals ik reeds aanhaalde is het echter essentieel om te luisteren naar je eigen dorstgevoel. Het is een fabel dat “als je dorst hebt, het eigenlijk al te laat is”. Als je honger voelt, ben je ook niet aan het verhongeren. Als je dorst hebt, ben je dus niet al gedehydrateerd.
  • Kinderen moeten leren wat een dorstgevoel is. Ouderen verliezen dan weer door bepaalde fysiologische veranderingen hun dorstgevoel. Bij deze groepen is het daarom wél aangewezen om de hoeveelheid water die gedronken wordt wat op te volgen, als de situatie hierom vraagt.

Verlies je dorstgevoel niet uit het oog

Drinken als je dorst hebt. Dat klinkt als een simpele opdracht. En dat is het in principe ook. Toch zorgen de omstandigheden er vaak voor dat we een duidelijk lichaamssignaal als dorst negeren, eenvoudigweg omdat er geen water in de buurt is. Nudging is hier het codewoord. Ik ben een superfan van dit principe, zoals je uitgebreid kan lezen in mijn eerste boek Gewoon Gezond – Eet volgens je buikgevoel. Ik maak het even concreet voor je, wat deze specifieke situatie betreft: door een aantal nudges, een aantal eenvoudige trucjes in te voeren, zorg je ervoor dat het je geen moeite kost om in te gaan op de vraag van je lichaam.

  • Zorg ervoor dat je steeds een fles water op je bureau hebt staan. Niet omdat die op móét tegen het einde van de dag, zoals heel wat health goeroes dicteren. Wel om ervoor te zorgen dat je geen stap hoeft te zetten om je lichaam water te geven als het daarom vraagt. Het is namelijk heel snel gebeurd, dat je twee uur in gedachten verzonken aan je laptop zit en niet stil staat bij je dorstgevoel. Of je staat er wel bij stil “maar wil toch net even dat stukje afwerken en zal daarna wel om een glas water gaan”. Zorg ervoor dat die drempel er niet is.
  • Maak er een gewoonte van een hervulbare drinkfles mee te nemen als je de deur uit gaat. Je kan je lichaam meteen hydrateren als je een dorstgevoel hebt en het is een stuk goedkoper dan een flesje uit het tankstation of broodjeszaak.
  • Zet op het aanrecht of ergens anders centraal in huis steeds een kan en glas water.
  • Elk type drank (behalve alcoholische dranken) tellen als dorstlesser. Het hoeft dus geen water te zijn, je kan gerust variëren als je dat graag wil. Water heeft echter enkele belangrijke voordelen ten opzichte van andere dranken, waardoor het wel aanbevolen wordt: het bevat geen suiker, geen zuren, geen calorieën … Het zorgt dus niet voor zaken als bloedsuikerpieken (en daaropvolgende energiedipjes), tandbederf, gewichtstoename … Bovendien telt water voor 100% mee in je vochtopname, wat niet zo is voor fris- of melkdranken.

Deze nudges pas ik toe op mezelf, maar ook op Pieterjan. Mijn man heeft minder vaak dorst dan ik, wat uiteraard helemaal oké is. Maar hij is vooral ook het textbook voorbeeld van iemand die én hypergefocust met zijn werk bezig is én eerder niet zal drinken dan een verdieping naar beneden te moeten gaan om een glas water. Door overal kannen en/of glazen water te voorzien, maak ik het hem heel makkelijk om in te gaan op een eventueel dorstgevoel. Als we onderweg zijn en ik zelf een slok water neem, zal ik hem ook altijd vragen of hij ook wat wil. Het antwoord is nagenoeg altijd ‘ja’, ook al heeft hij zelf nooit een drinkfles mee. Nudging is dus geen dieetpraat of -truc. Het is eenvoudigweg een manier om de weg vrij te maken naar die waterkan, zodat je zonder gedoe je lichaam kan hydrateren bij een dorstgevoel.

Mijn advies

Ik vind het veel zinvoller (en bovendien ook aangenamer) om bewust aandacht te besteden aan je dorstgevoel (en daar indien nodig een werkpunt van te maken), dan om te waken over die fles van 1,5 of 2 liter die per se op moet tegen het einde van de dag. Als jij je niet lekker voelt bij het drinken van grote hoeveelheden water, luister dan naar je lichaam. (De uitzonderingen hierop, zoals koorts, diarree, nieraandoeningen… even buiten beschouwing gelaten.)

Het geldende algemene advies om 1,5 liter water per dag te drinken, vind ik zeker en vast niet verkeerd. Maar zoals Vlaams Instituut Gezond Leven zelf zegt: dit is een aanbeveling, je kan evengoed gezond zijn als je drinkt volgens je dorstgevoel. Waar ik wel een probleem mee heb, is het one-size-fits-all gepush om veel te drinken. Het is een regel die afstamt uit de dieetcultuur, waar water drinken een trucje is om je hongergevoel te onderdrukken en waar een algehele ‘Hoe meer/minder hoe beter’-mentaliteit heerst. Bovendien is het opnieuw een regel die ons verder weg brengt van de signalen van ons eigen lichaam.

 

Disclaimer
Ik beweer zeker niet dat ik elke studie die omtrent dit thema verschijnt, op de voet volg. En er zijn heel wat studies te vinden die concluderen dat het noodzakelijk is om 2 liter en zelfs meer water per dag te drinken. Voorlopig zie ik echter geen reden om mijn kijk op deze kwestie te veranderen. De overgrote meerderheid van de studies die ons aanbevelen om veel water te drinken, worden namelijk gefinancierd door bedrijven die niet onpartijdig zijn, zoals bijvoorbeeld Danone (waaronder Evian valt) of Nestlé. Het is voor mij een deal breaker als de sponsor van een studie ook degene is die een overduidelijk financieel voordeel heeft bij een bepaalde uitkomst. 

Bronnen, onder meer
Vlaams Instituut Gezond Leven
Stenson D, Myth of 8 glasses of water a day, University of Michigan Health System, Department of Obstetrics and Gynecology, november 2015
Meinders AJ, How much water do we really need to drink, Nederlands Tijdschrift Voor Geneeskunde, maart 2010
Vreeman R, Carroll A, Medical Myths, BMJ British Medical Journal, december 2007

Valtin H, Gormin S, Drink at least eight glasses of water a day. Is there any scientific evidence for 8×8?, American Journal Of Physiology, november 2002

8 reacties

  1. Beste Karolien , heb jij er een verklaring voor , als ik kraantjeswater drink , wat ik heel graag zou doen , krijg ik altijd spierkrampen , in mijn vingers , mijn kuiten , mijn voeten . Ik heb al dikwijls begonnen met kraantjeswater maar moet er altijd mee stoppen na een paar dagen door de spierkrampen . En ik vind nergens daar een oplossing voor ! Weet jij daar iets meer over . Hartelijk dank bij voorbaat . Liliane .

    1. Hoi Liliane, daar heb ik geen verklaring voor en ik heb dit ook nog nooit ergens gehoord of gelezen. Daarenboven ben ik ook niet in de positie om jouw specifieke situatie te beoordelen, omdat ik je dokter niet ben en ook niet op de hoogte ben van alle mogelijk context en voorgeschiedenis, die me in dit specifieke geval wel belangrijk lijkt. Ik zou dus voorstellen om dit eens voor te leggen aan je arts (zeker niet aan een osteopaat of andere niet-medische opgeleide gezondheidswerker). Je kan eventueel ook al een waterfilter uitproberen. Veel succes!

  2. Dag Karolien.
    Helemaal waar van dat Nudgen.
    Ik heb zelf elke dag vlot 1,5 liter water binnen (en ga als gevolg dus héél vaak naar het toilet) en ook ik merk dat als ik die fles/karaf/glas niet naast mij heb staan, dat ik soms vergeet om te drinken.
    Nudging is niet te onderschatten. En dan ga ik dat nu nog wat meer toepassen op mijn P 😉
    Groetjes van een nieuwsbrieflezer

    1. Hey Sophie, ik herken het helemaal! Ik drink makkelijk veel water omdat ik een sterk dorstgevoel heb. Maar staat er geen kan naast me op mijn bureau dan stel ik het uit en stel ik het uit… terwijl ik wel écht al dorst voel. Fijn dat je even reageert! 🙂 En nudge away zou ik zeggen!

  3. Hey Karolien!

    Ik meen me te herinneren dat ik ooit eens las op je instagram stories dat meer dan 800ml water drinken per uur geen aanrader is. Nu ik wou opzoeken wat de reden hierachter is vind ik het nergens terug waardoor ik me afvroeg of ik het misschien zelf toen verkeerd gelezen had. Kan je me hier toevallig mee helpen? Alvast bedankt!

    Groetjes!

    1. Hey Julie, je nieren moeten al het water dat binnenkomt in je lichaam verwerken. Zie ze als trechtertjes. Nieren kunnen maximaal 0,7 à 1 l water per uur aan (de range is afhankelijk van persoon tot persoon). Bij meer water overbelast je dus je nieren, wat in extremis zelfs de dood tot gevolg kan hebben (=watervergiftiging). Tot zover het gratis on demand voedingsadvies 😉 Verder ga ik er dus niet over uitwijden 🙂

Geef een reactie

Search
Dropbar Content
Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief

En ontvang allerlei leuke extra’s, zoals seizoens kalenders, weekmenu’s en nog veel meer!