Zoeken

Bedriegt den boer

Dit is het eerste recept van 2021 en het zou wel eens meteen mijn persoonlijke favoriet kunnen worden. Bedriegt den boer, in a Karola’s Kitchen way. Ofwel ben je nu aan het fronsen omdat je nog nooit van Bedriegt den boer gehoord hebt. Ofwel ben je nu – net als ik – intens aan het genieten van lang vervlogen herinneringen, aan etenstijd bij je ouders of grootouders. (Of je bent nog iets anders aan het doen, dat kan ook altijd natuurlijk.)

Bedriegt den boer is een beetje zoals hachis parmentier of shepherd’s pie: een ovenschotel in laagjes, met onderaan gehakt en bovenaan aardappelpuree. En ertussenin – anders dan bij de Franse en Britse tegenhangers –  een laag kool. Het heel ongeloofwaardige verhaal achter de naam is dat de boer bij het aanschouwen van een schotel vol puree teleurgesteld was, niet wetende dat er ook groenten en vlees op tafel stonden. Die legende kregen we pas te horen toen mijn mama ons wou afleren om altijd ‘bedriegteboer’ te zeggen, alsof het een woord op zich was, net zoals we ons tante Alida Tantelida noemden en onze poetsvrouw Odette Mevrouwedet. Vergeefse moeite. Mijn broer, zus en ik zijn nu allen een eind in de dertig en zeggen nog steeds bedriegteboer, Tantelida en Mevrouwedet.

Bedriegteboer stond bij ons thuis heel vaak op tafel en iedereen at dit graag. Weliswaar in een gepersonaliseerde versie. Mijn zus kreeg een schoteltje zonder de laag savooi, ik ééntje zonder de laag gehakt en mijn broer, mama en papa hadden één grote ovenschaal met het origineel. Wat we wel gemeen hadden, was dat we er allen een grote kwak ketchup bij aten.

Dit gerecht maakt mij echt zo zo blij. Bedriegteboer is comfortfood op zijn best. Ten eerste omdat het een ovenschotel is met wintergroenten. (Dat vraagt eigenlijk geen verdere uitleg.) En ten tweede omdat het gerecht – voor mij althans – teruggrijpt naar mooie herinneringen van vroeger. Dit eten geeft me zo’n warm en fijn gevoel. En dát, veel meer dan een beker ijs of afhaalpizza, is wat comfortfood hoort te doen: je omarmen als een warm, fluffy deken. Of nee beter nog: als de warme, zachte armen van je mama.

Mijn mama haar bedriegteboer was rechttoe rechtaan. No nonsense. Zoals ze zelf ook was. Als quasi alleenstaande, voltijds werkende moeder van drie kinderen moest eten vooral snel klaar zijn. Meer dan een laag gehakt, gekookte savooikool en puree was het niet. Hoe gek ik er toen ook op was, ik vrees dat het origineel me nu niet meer echt zou smaken. (Hoewel ik het magische ingrediënt ‘liefde’ nu misschien onderschat.) Ik maakte er mijn eigen veggie, supergroenterijke versie van. Laat je niet bedriegen: ook de aardappelpuree bevat meer groenten dan aardappelen. Geïnspireerd op een andere vaste waarde in mijn eetpatroon als kind, maakte ik een puree van bloemkool en aardappel. Aangevuld met wat smaakmakers én een beetje kaas, doet dit me terugdenken aan de bergen geplette bloemkool, patatjes en kaassaus die at. Steevast op maandag.

De onderste laag van deze bedriegteboer bevat wortelen, ui, tomaat en vegetarisch gehakt. Er wordt al eens neergekeken op vleesvervangers, omdat het bewerkte producten zijn. Niet “puur” genoeg. Ik heb ontzettend grote moeite met die redenering. Vleesvervangers laten ons toe om op een heel laagdrempelige manier te kiezen voor een klimaat- én diervriendelijker eetpatroon. Dat is toch ongelooflijk puur. Een mooi voornemen voor het nieuwe jaar. Het is bovendien net een goede zaak dat een vleesvervanger bewerkt is: zo kan de producent het product verrijken met ijzer en vitamine B12, belangrijke micronutriënten in een eerder plantaardig eetpatroon.

Ik ben de eerste om erop te wijzen dat niet elke vleesvervanger even voedzaam is. (Daarover geef ik overigens richtlijnen mee in mijn tweede boek.) En ik ben de eerste om erop te wijzen dat variatie belangrijk is en elke dag vleesvervangers eten (net zoals elke dag vlees of vis eten), dus niet aan te raden is. Maar alle veggie alternatieven zomaar afschilderen als minderwaardig is eenvoudigweg niet correct en sterk ingegeven door voedingsgoeroe- en dieetpraat. Het Le Gehackt dat ik in dit gerecht gebruik is een topproduct waar ik al jaren fan van ben. Het bevat een eiwitgehalte van 24 g per 100 g en zit daarmee rijkelijk boven het aanbevolen minimum van 10 g per 100 g; 0,1 g verzadigd vet per 100 g en zit daarmee ruim onder het aanbevolen maximum van 2,5 g; 4,2 mg ijzer en 1,05 mcg B12 wat ruim boven de respectievelijke aanbevolen minima van 0,8 mg en 0,24 mcg is. In de bereiding wordt er wat zout en een heel minimale hoeveelheid suiker toegevoegd, wat óók gebeurt bij gehakt op basis van vlees. Het is niet mijn gewoonte om zo te focussen op cijfertjes, maar in dit geval laten ze wel toe om een onderbouwd oordeel te vellen. Ik wil hiermee niemand overtuigen om vleesvervangers te eten. Iedereen mag van mij helemaal zelf kiezen wat hij of zij wel of niet eet. Ik wil wél de onterechte angst en (meer nog) de neerbuigendheid rond vleesvervangers wegnemen. Ze zijn eenvoudigweg niet gegrond.

Maar we hadden het over warme knuffels, fluffy dekentjes en ketchup, dacht ik 🙂 Geniet van deze heerlijke, Vlaamse ovenschotel!

Zijaanzicht: een wit bord met Bedriegt den boer daarachter de volledige ovenschotel

Bedriegt den boer

Een ovenschotel boordevol groenten, helemaal plantaardig en echt comfortfood
4.92 van 12 stemmen
Voorbereidingstijd 45 minuten
Bereidingstijd 5 minuten
Totale tijd 50 minuten
Gang Hoofdgerecht
Porties 4

Benodigdheden

  • 1 foodprocessor of staafmixer

Ingrediënten
  

Voor de onderste laag

  • 1 grote witte ui
  • 3 wortelen
  • 2 dikke tenen knoflook geperst
  • 2 kleine trostomaten (ca. 200 g - zie tips)
  • 1/2 tl gedroogde tijm
  • 1/2 tl gerookt paprikapoeder
  • 65 g ketchup
  • 1 tl sojasaus
  • 1 tl balsamicoazijn
  • een snuifje chilivlokken (optioneel, als je van wat pit houdt)
  • 1 bakeje vegetarisch gehakt

Voor de middelste laag

  • 1/2 grote savooikool (= groene kool)
  • een half bosje peterselie (of 3 el gehakte diepgevroren peterselie)
  • het sap 1/4 citroen

Voor de bovenste laag

  • 800 g bloemkool (1 klein exemplaar)
  • 400 g bloemige aardappelen
  • 90 ml (plantaardige) melk
  • 1 el mosterd (of meer naar smaak)
  • versgeraspte nootmuskaat
  • 30 g versgeraspte Parmezaanse kaas (zie tips)
  • olijfolie
  • versgemalen zwarte peper en grof zeezout

Instructies
 

  • Snipper de ui fijn en snijd de wortelen in kleine blokjes. Verwarm 1 ½ eetlepel olijfolie in een kookpot met antikleeflaag en roerbak de ui enkele minuten, tot deze glazig wordt. Voeg de wortelen, de geperste look, versgemalen zwarte peper en grof zeezout toe, schep goed om en laat met het deksel op de pot zo’n 15 minuten stoven op een laag vuurtje. Roer regelmatig om.
  • Breng een kookpot met water aan de kook. Schil de aardappelen en snijd ze in stukken. Hak ook de bloemkool in grote stukken. Kook de aardappelen samen met de bloemkool door en door gaar, in ca. 10 minuten (afhankelijk van de grootte van de stukken). Giet af en zet even opzij.
  • Snijd intussen de trostomaten in kwarten en mix ze tot moes in een kleine foodprocessor (of met behulp van een staafmixer).
  • Voeg 1/2 tl gedroogde tijm en 1/2 tl gerookt paprikapoeder bij de wortelen, schep goed om en laat zo’n halve minuut verhitten. Schep vervolgens de gepureerde tomaat, de ketchup, 1 tl sojasaus, 1 tl balsamicoazijn en een snuifje chilivlokken bij de groenten. Roer goed om, tot deze saus kookt. Draai het vuur uit, schep het vegetarisch gehakt erdoorheen en verdeel het gehakt-groentemengsel over de bodem van een diepe ovenschaal.
  • Snijd de savooikool in kwarten en vervolgens in reepjes. Verwarm 1 eetlepel olijfolie in de vrijgekomen kookpot (afwassen hoeft niet) en voeg de savooikool toe. Stoof deze op een laag vuur gaar in 10 minuten. Zet het deksel hierbij op de kookpot, maar roer regelmatig om. (Voeg indien nodig 1 à 2 eetlepels water toe, als je kool dreigt aan te branden.)
  • Werk intussen de puree af. Voeg de melk, 1 el mosterd en voldoende versgemalen peper, nootmuskaat en grof zeezout bij de aardappelen en bloemkool. Plet met behulp van een pureestamper tot een gladde of grove puree, zoals je wenst. Schep er tot slot de Parmezaanse kaas doorheen. Proef! Voeg eventueel wat meer van de smaakmakers toe als je dat nodig vindt. (Het is geen optie om deze puree te mixen, zoals we dat wel deden bij de knolselderpuree in het recept Vis in een korstje met knolselder-mosterdpuree. Als er aardappelen bij betrokken zijn, dan geeft mixen een vieze behangerslijm-achtige textuur aan puree.)
  • Verwarm de grill van de oven voor op 230°C.
  • Schep de peterselie en het citroensap door de savooikool en breng op smaak met versgemalen zwarte peper en grof zeezout. Verdeel het savooikoolmengsel over de gehaktlaag in de ovenschotel en druk licht aan. Verspreid daaroverheen de puree. Strijk het oppervlak van de puree zeker en vast niet glad! Maak er net wat extra oneffenheden in, die net wat meer kleuren onder de grill. Plaats de schotel 5 à 10 minuten onder de grill, tot de puree goudbruin kleurt en serveer. Smakelijk!
Trefwoord vegan, glutenvrij, lactosevrij

Bedriegt den boer: tips & tricks

Je kan dit gerecht prima vooraf maken. Zet het in dat geval eerst 20 minuten in een oven van 180°C en vervolgens nog 5 minuten onder de hete grill.

Tomaten zijn momenteel niet in het seizoen. Je zou deze twee trostomaten ook kunnen vervangen door 200 g tomatensap of -vlees. Maar dan zit je met extra verpakking. En in mijn geval mogelijks het niet gebruiken en dus weggooien van de overschot in het pak. Daarom kies ik dus toch voor verse tomaten hier. Ik vind de smaak ook een stuk zachter en beter passen. Maar doe vooral waar jij je goed bij voelt.

Je kan de Parmezaanse kaas vervangen door een vegan variant, door 1 eetlepel edelgistvlokken of gewoon weglaten, als je dit gerecht helemaal plantaardig wil houden. Mijn keuze gaat in elk geval naar bedriegteboer mét echte Parmezaanse kaas: het allerlekkerste, vind ik! Parmezaanse kaas is overigens lactosevrij, voor wie zich dat zou afvragen.

Met de overige savooikool kan je de Gepofte zoete aardappel met prei en oreganoyoghurt maken.

Le Gehackt is verkrijgbaar bij Delhaize, net zoals de andere producten van De Vegetarische Slager. Het voldoet aan alle normen om een heel kwalitatieve vleesvervanger te zijn en is dus helemaal Karola’s Kitchen proof, zoals hierboven vermeld. Als jouw favoriete vleesvervanger niet de richtlijnen haalt die ik meegeef in de inleiding, is dit nog geen reden om ‘m definitief te schrappen. Een gezond eetpatroon is een kwestie van balans: zolang voedzame producten de bovenhand hebben, is er ook ruimte voor minder nutritionele zaken.

Heb je nog vragen bij dit recept of heb je genoten van dit gerecht?
Laat dan gerust hieronder een reactie na!


– Deze blogpost kwam tot stand in samenwerking met De Vegetarische Slager en bevat affiliate links –

195 reacties

  1. 5 sterren
    Gisteren voor de eerste keer gemaakt. Veel werk, maar Oh. My. God. ZO LEKKER! Ik had de bedoeling om 3 porties in te vriezen, maar het was zodanig lekker dat het er maar 2 geworden zijn…

  2. 5 sterren
    Love it. Dit receptje kwam vorige winter meermaals op tafel en ik kan niet wachten tot het buiten weer wat kouder wordt om het opnieuw te maken. Echt comfort food, veel verschillende smaken en laagjes.

  3. Vandaag gemaakt. De ouders zijn onverwacht blijven eten. Mijn stiefpapa (geen liefhebber van kolen en moet een stuk vlees hebben) vond het zelfs lekker!
    Zo heerlijk. Echt een aanrader!

Geef een reactie

Zoeken
Dropbar Content
Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief

En ontvang allerlei leuke extra’s, zoals seizoens kalenders, weekmenu’s en nog veel meer!